Eπιστροφή σε έναν κόσμο με δύο πραγματικότητες. Η μία είναι η καθημερινότητα. Η άλλη κρύβεται πίσω της. Για να ανακαλύψει αν η δική του πραγματικότητα υφίσταται ή είναι ένα νοητικό κατασκεύασμα , για να γνωρίσει τον πραγματικό του εαυτό , ο Thomas Anderson (Keanu Reeves) πρέπει να ακολουθήσει ξανά τον λευκό λαγό. Και αν ο Thomas ή ο Nio έχει μάθει κάτι καλά, είναι ότι αυτή η επιλογή, ακόμα κι αν είναι ψευδαίσθηση, είναι ο μόνος τρόπος για να βγει ή να μπει στο Matrix. Φυσικά, ο Nio ξέρει ήδη τι πρέπει να κάνει. Αυτό που δεν ξέρει ακόμα είναι ότι το Matrix έχει ισχυροποιηθεί και έχει γίνε πιο επικίνδυνο από ποτέ. Όλα αυτά του θυμίζουν κάτι. Déjà vu.
- Γράφει ο Παναγιώτης Πυλαρινός (CinemaFiles)
[Την προσοχή σας: Το παρακάτω κείμενο δεν αποκαλύπτει κανένα σημαντικό κομμάτι απο την πλοκή της ταινίας , σεβόμενοι τις όποιες εκπλήξεις κρύβει το φίλμ (και που δεν έχουν αποκαλύψει τα trailer)]
Στο φινάλε των ‘90s , μερικούς μήνες πριν από την έλευση του νέου αιώνα και με τους “αποκαλυπτικούς” φόβους να εξαπλώνονταν γοργά , ενω παράλληλα αποκτούσαν ένα φαινομενικά ορθολογικό υπόστρωμα με τον υπολογιστικό “Ιό της Χιλιετίας”, και σε μία εποχή όπου οι μικροϋπολογιστές αποτελούσαν ήδη τετριμμένη καθημερινότητα , ενω το Διαδίκτυο έμοιαζε ακόμα μια φρέσκια, ανατρεπτική και ελπιδοφόρα εφεύρεση , το Matrix έπεσε σαν φιλμική βόμβα σε έναν (κινηματογραφικό) πολιτισμό διψασμένο για κάτι ριζικά νέο , ώστε να σημαδέψει ανεξίτηλα τη δυτική ποπ κουλτούρα (και οχι μόνο) , όπως μόνο ο κινηματογράφος μπορεί.
Εντυπωσιακό ως σύλληψη και παραγωγή των αδερφών Andy και Larry (τότε!) Wachowski , οι οποίοι κατάφεραν όχι μόνο να συναρθρώσουν σε ένα κοινό πλαίσιο αλλά και να τελειοποιήσουν τις επιρροές του, στηριζόμενοι ταυτόχρονα σε μία κεντρική ιδέα πολύ απλή , αλλά και γοητευτική . το Matrix ήταν σχεδιασμένο να εκλαμβάνεται διαφορετικά από τον κάθε θεατή αναλόγως με τη δική του ψυχοσύνθεση , σαν μια δοκιμή Ρόρσαχ της μεγάλης οθόνης , το οποίο καταλήγει τελικά να μιλά για τα πάντα και για τίποτα , μέσα απο το απολαυστικό μα απλοϊκό υπερθέαμα φυσικής δράσης και εικαστικού στυλιζαρίσματος , αλλά την ίδια στιγμή η σεναριακή ιδέα να δινει τροφή για πιο πολύπλοκες διανοητικές ανα(συ)ζητήσεις. Σε αντιστάθμισμα , το φιλμ λειτούργησε με θαυμαστό τρόπο σε πολλαπλά επίπεδα , από ταινία δράσης μέχρι μελλοντολογικό θρίλερ αγωνίας και από επίδειξη οπτικών εφέ μέχρι θρησκευτική ή πολιτική αλληγορία , αναλόγως (πάντα) με το βάθος το οποίο είναι διατεθειμένος ο θεατής να του προσδώσει.
Και κάπως έτσι , μετά απο 2 sequel ( με τα καλά και τα κακά τους ) και 18 χρόνια απο το τελευταίο log in στόν κόσμο του Matrix , έχουμε … “Ανάσταση” . Η αλήθεια είναι οτι για χρόνια , η Warner Bros. ονειρευόταν να γυρίσει άλλη μια ταινία Matrix , αλλά οι Wachowski – αρχιτέκτονες του κλασικού (πλέον) cyberpunk φίλμ – αντιστάθηκαν στην πίεση , επιμένοντας ότι είχαν πει όλα όσα ήθελαν με τις αρχικές τρεις ταινίες. Λογικό πάντως το “ψάξιμο” απο πλευράς Warner , καθώς , τη σήμερον ημέρα , όλοι οι κινηματογραφικοί κολοσσοί ξεψαχνίζουν οτι έχει μείνει απο τα brand name τους , με στόχο την επόμενη blockbuster(ικη) επιτυχία . Αυτό εξηγεί και μια έξυπνη στιγμή αυτογνωσίας , στα πολύ νωρίς του φίλμ , όπου το αφεντικό της εταιρείας βιντεοπαιχνιδιών , όπου το μεγάλο τους hit είναι … το Matrix , δηλώνει με περίσιο σαρκασμό , οτι “Η αγαπημένη μας μητρική εταιρεία, η Warner Bros. , αποφάσισε ότι ΘΑ κάνει τη συνέχεια της τριλογίας” , εξηγώντας ότι το στούντιο σχεδιάζει να το κάνει “με ή χωρίς” τους δημιουργούς.
Enter … Lana Wachowski , η οποία περνάει πονηρά από την πίσω μεριά του εκθαμβωτικού καθρέφτη του απείρου που παρουσιάστηκε στις προηγούμενες ταινίες για να αποκαλύψει ένα ακόμη στρώμα: τον πραγματικό κόσμο στον οποίο μένουμε εμείς οι θεατές . Έναν meta-κόσμο , όπου το – στα πάντα του – νεο Matrix, 60 χρόνια μετά (και οχι τα σχεδόν 20 της ταινίας) , μοιάζει πιο πολύ με ένα patch(ακι) παρά με μια αναβάθμιση του franchise , επαναλαμβάνοντας το deja vu , όχι ως σφάλμα αλλά ως χαρακτηριστικό της ταινίας. Παράτολμη κίνηση , η οποία φαντάζει τόσο επίφοβη , αλλά παράλληλα , άξια εξερεύνησης . Κάτι παρόμοιο είχε κάνει και ο Rian Johnson με το Last Jedi του ( όλοι ξέρουμε πως πήγε αυτό ) , οπότε και εδω ενδέχεται να δούμε μια μικρή μάχη μεταξύ των hardcore φαν των ταινιών. Η αγάπη εξακολουθεί να είναι το κλειδί για τη φιλοσοφία του νέου Matrix σε αυτήν την τέταρτη δόση. Αλλά πρώτα, η Lana και οι συν-σεναριογράφοι της , David Mitchell και Aleksandar Hemon, πρέπει να εκφράσουν την δική τους θλίψη. Και το κάνουν μέσω του χαρακτήρα του Thomas/Neo, του οποίου η κατάθλιψη προφανώς αντικατοπτρίζει τα συναισθήματα της Lana Wachowski ( η ιδέα της “Ανάστασης”, ήρθε μετά την κουραστική ολοκλήρωση του Sense8 και τον θάνατο των γονιών της).
Σε αυτό το σημείο , βασικά , πρέπει να αποδεχτούμε ότι το franchise κορυφώθηκε με την πρώτη ταινία . Αυτό δεν νοείται ως προσβολή (για τις υπόλοιπες) , αλλά ως ειλικρινής δήλωση και γεγονός – αυτό συμβαίνει όταν μια ταινία είναι αριστούργημα. Αν το The Matrix του 1999 είναι μια σχεδόν τέλεια ταινία, σχεδόν υπερβατική σε ορισμένα σημεία με το πώς συνδύαζε το είδος και την τεχνολογία στην υπηρεσία της αφήγησης της , τότε ναι , είναι αδύνατο η νεα ταινία … να κάνει την διαφορά. Και αυτό είναι που κάνει το σενάριο του Resurrections , ως ενα βαθμό , να σε ξαφνιάζει . Το γεγονός ότι η ταινία το γνωρίζει αυτό. Και , αντί να προσπαθήσει να μετατοπίσει την αφήγηση σε κάποια διαφορετική οπτική γωνία του πρωτότυπου , η σκηνοθέτις Lana Wachowski , αποφασίζει να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα στα ίσια . Το αποτέλεσμα είναι μια ταινία που βρίσκεται σε άμεσο interactive με τον εαυτό της και με ό,τι προηγήθηκε ( οι αναφορές στίς προηγούμενες τρείς ταινίες , με εμβόλιμα νοσταλγικά πλάνα και με εξαιρετικό μοντάζ , “παίζουν” σε ολη την διάρκεια του φίλμ ), ενώ παράλληλα μιλάει την “γλώσσα” της σημερινής εποχής.
Αν και η μαγεία των σεναριακών εκλπήξεων του προτότυπου είναι αδύνατον να κάνει το σαγόνι μας να (ξανα) πέσει κάτω – ειδικά της κεντρικής ιδέας – η νεα ταινία μας προσγειώνει στήν “πραγματικότητα” της πριν μας ρίξει ξανά στο ρίνγκ , όχι μόνο για την ελευθερία της ανθρωπότητας, αλλά και για την ψυχή της , ενω προσφέρει μια ακόμη ευκαιρία στόν ευατό της να αντιμετωπίσει το βάρος αυτών που προηγήθηκαν . Όπως λέει και κάθε καλός ψυχολόγος, δεν μπορείς να αγκαλιάσεις το μέλλον χωρίς να συμβιβαστείς με το παρελθόν . Το Resurrections το γνωρίζει πολύ καλά αυτό , καθώς για άλλη μια φορά, ο Neo χρειάζεται το μυαλό του για να ελευθερωθεί και ευτυχώς ο Morpheus και η Bugs (όπως “Bunny”) είναι εκεί για να τον βοηθήσουν να βρεί την “τρύπα του κουνελιού”…. Ξανά.
Όπως συνέβη με όλες τις ταινίες Matrix μέχρι τώρα , έτσι και εδω , όταν οι χαρακτήρες κατεβαίνουν σε αυτόν τον μετα-ανθρώπινο υπόκοσμο , η αφήγηση γίνεται πιο αργή και πιο πυκνή. Η βαθιά μυθολογία , όμως , που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια των τριών προηγούμενων ταινιών , γίνεται εδω οδηγός για την Lana και το δικό της Matrix , το οποίο δεν πέφτει στην ιδια “παγίδα” διοχετεύοντας την ενέργειά του , για κάτι σχετικά νεο , στήν σπίθα που (ξανα)δημιουργείται μεταξύ των Keanu Reeves και Carrie-Anne Moss , καθώς είναι η αγάπη μεταξύ αυτών των δύο που “τροφοδοτεί” τη λειτουργία τούτου του κόσμου που είναι …. αληθινός.
Ενα πράγμα για το οποίο δεν μπορεί να κατηγορηθεί αυτό το τέταρτο κεφάλαιο είναι η αποτυχία να συμβαδίσει με την εποχή του. Καθώς η εικονική διαδικτυακή ζωή έχει καταλάβει την καθημερινή μας ύπαρξη , ο αγώνας ανθρώπου εναντίον μηχανής που χαρακτήριζε την επιστημονική φαντασία μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα , έχει μεταλλαχθεί σε κάτι πιο δύσκολο να σχηματοποιηθεί: Είμαστε οι μηχανές μας; , ή είναι ζωντανές προεκτάσεις μας; , με τρόπο που απαιτεί να ξανασκεφτούμε τι μπορεί να σημαίνει η έξοδος από το Matrix.
Το Matrix Resurrections , όμως , είναι (και) μια ταινία που ενδιαφέρεται για την κατάρρευση των “binary” αρχείων: αυτά μεταξύ ανθρώπου και μηχανής , μεταξύ ψηφιακής και “πραγματικής” ζωής, μεταξύ παρελθόντος και παρόντος και φυσικά μεταξύ φύλων. Ωστόσο, μια γραμμή που το σενάριο ξεπερνά τα όρια του είναι η διάκριση μεταξύ του τι σημαίνει το “παίρνοντας το κόκκινο χάπι” μέσα στο σύμπαν του Matrix – απελευθέρωση , πλήρης δέσμευση στον κοινωνικό και πολιτικό κόσμο , “ξύπνημα” ; Aιχμηρές “ατάκες” και στοιχεία του Matrix Resurrections σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οικειοποιήθηκε την μυθολογία της σειράς, και που αποδεικνύουν ότι , όσο οικεία κι αν έχει γίνει η οπτική εικονογραφία της, παραμένει ένα franchise που πάντα κρατούσε τα μάτια του “ανοιχτά” και ήταν πολύ μπροστά απο την εποχή του.
Μακριά από τη σκιώδη ατμόσφαιρα του φιλμ νουάρ του πρωτότυπου , η νέα ταινία είναι κομψή ( απίστευτη χρωματική παλέτα και CGI απο το πάνω ράφι ) αλλά πολύ λιγότερο φιλόδοξη σε εμβέλεια από τις δύο προηγούμενες συνέχειες. Εκεί που αυτές οι ταινίες ξεκίνησαν να σπάσουν τα ηχητικά φράγματα στον εγκέφαλό μας – το “bullet time”, η τελική μάχη του Neo ενάντια σε έναν φαινομενικά άπειρο αριθμό Smith , και πολλές άλλες- τούτο το φίλμ καταφεύγει σε μεγάλο βαθμό στην καινοτομία , εμπλουτίζοντας τον συναισθηματικό πυρήνα ενός κόσμου που πάντα ήταν λίγο οικείος.
Εκεί που το Resurrections πραγματικά απογοητεύει , όμως , είναι εκεί που δεν το περιμένεις … στην δράση. Οι λήψεις που έκαναν το Matrix τόσο επαναστατικό είναι σχεδόν απούσες , και αντικαταστάθηκαν από γρήγορα cuts που καθιστούν τη χορογραφία “βαριά” από ό,τι στις προηγούμενες ταινίες . Και παρόλο που υπάρχουν μερικές καλές στιγμές , τα set pieces δεν φτάνουν ποτέ σε ύψη τόσο εξωφρενικά ή τόσο συναρπαστικά όσο η καταδίωξη στον αυτοκινητόδρομο του Reloaded.
Αν και υπάρχουν τόσα λάθη – στερεοτυπική (και ανέμπνευστη) δράση , νέοι χαρακτήρες που δεν “μένουν” ( εξαίρεση η Bugs της Jessica Henwick ) – υπάρχει μια σοβαρή ποιότητα στη “μεγαλόψυχη” ακαταστασία της. Γεμάτο χιούμορ και απροκάλυπτο συναισθηματισμό , υπάρχει κάτι συναρπαστικό στην αδιάκοπη δέσμευση της ταινίας στις δικές της ιδιοσυγκρασίες , για να μην αναφέρουμε τη συναισθηματικά πειστική ραχοκοκαλιά. Μπορεί να μοιάζει περισσότερο με ένα closure , παρά με ένα πραγματικά απαραίτητο επόμενο κεφάλαιο , αλλά ακόμη και έτσι φαίνεται να βρίσκει πιο ενδιαφέροντες ιδέες για να δικαιολογήσει την ύπαρξή του από τα περισσότερα αέναα reboot και συνέχειες blockbuster(ικων) franchise.
Πάρτε λοιπόν το “κόκκινο χάπι” , μπείτε ξανά στον – πολύχρωμο αυτή την φορά – κόσμο του Matrix και δείτε το , έστω κι αν η ταινία επιβεβαιώνει , για μια ακόμη φορά , τον κανόνα που θέλει τα περισσότερα sequel να είναι κατώτερα των ταινιών που προηγήθηκαν ( και ειδικά του πρωτότυπου ) . Αλλά ακόμα κι αν ο σεναριακός “κώδικας” έχει μερικά glitch και ορισμένες σκηνές να μοιάζουν ενα τόνο υπερβολικές , δεν μπορούμε παρά να παραδεχτούμε ότι πρόκειται για μια ταινία που δεν κουράζει και μάλιστα παρακολουθείται πολύ ευχάριστα.
The Matrix Resurrections , το λοιπόν : Η τελευταία “μεγάλη” κυκλοφορία του 2021 … είναι μια τίμια και αφοπλιστικά ένοχη απόλαυση. Ενα sequel/reboot , περίπλοκο , γεμάτο με νέες ιδέες και σχέδια (για το μέλλον?) , fan servise , νοσταλγία και σαρκαστικό αυτοτρολάρισμα . Σίγουρα το πιο “τολμηρό” και “προσωπικό” στοίχημα του Hollywood από εποχής … Last Jedi ( θα επέλθει διχασμός ) , με μια μικρή ( αλλά σημαντική – γιατί Matrix είσαι ! ) έλλειψη “φλόγας” στίς σκηνές δράσης.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: ★★★☆☆
– Ακόμα, μπορείτε να δείτε:
The Matrix Resurrections Trailer
Cineramen
Share
