Κριτική για την ταινία The Fabelmans

[line]

[dropcap]Γ[/dropcap]ια σχεδόν μισό αιώνα , ο Steven Spielberg καθόρισε τη μαγεία του κινηματογράφου μέσα από εντυπωσιακή δράση και συγκινητικές, ανθρώπινες ιστορίες. Με το Jaws μας “έβγαλε” απο την θάλασσα. Με τον Ε.Τ., έκανε την ψυχή μας να ανέβει στα ύψη σαν το ποδήλατο ενός μικρού αγοριού. Με το Jurassic Park ανέστησε δεινόσαυρους και με τον Indiana Jones επαναπροσδιόρισε την περιπέτεια για τις νέες γενιές. Και όμως , τούτος ο 75χρονος παραμυθάς έχει ακόμη το πόδι κολλημένο στο γκάζι. Μόλις πέρυσι , μάλιστα , μας έφερε το West Side Story , ενα πανέμορφο remake , που μόνο αυτός θα μπορούσε να γυρίσει …. έτσι. Και τώρα, με τους Fabelmans, στρέφει τον φακό του στον εαυτό του με ένα οικογενειακό δράμα που σκεφτόταν πολύ καιρό , αλλά που ποτέ δεν επιδίωξε να υλοποιήσει μέχρι τη στιγμή του θανάτου του πατέρα του, τον Αύγουστο του 2021.

Κάπου εδω θα μου επιτρέψετε μια μικρή παρένθενση , ώστε να δηλώσω τεράστιος φαν (στα όρια του groupie) τούτου εδω του “μάγου”. Μάλιστα σε μια παλιά ματιά στο IMDB που έιχα ρίξει , διαπίστωσα οτι εχω δει όλες του τις ταινίες (εντάξει σχεδόν όλες) του στον κινηματογράφο , αρχής γενομένης το 1981 και τις περιπέτειες του αρχαιολόγου της καρδιάς μας. Παρ’ ολα αυτά όμως θα παραμείνω αντικειμενικός , καθώς , το Fabelmans ήταν μια μικρή απογοήτευση στα δικά μου μάτια , παραμένοντας όμως μια όμορφη ταινία.

Οι Fabelmans είναι ένα ζεστό, αλλά ασαφές οιονεί απομνημόνευμα , το οποίο συναισθηματοποιεί πράγματα που ο Spielberg δεν τόλμησε ποτέ να αντιμετωπίσει, αλλά για τα οποία είχε προηγουμένως βρει το τέλειο τρόπο (μέσω των κινηματογραφικών του καρέ) να “μιλήσει” για αυτά: ο πράος πατέρας και η θρασύτατη μητέρα του Sugarland Express , ο απομονωμένος πατέρας των Στενών Επαφών , ο γεμάτος ενοχές πατέρας του Hook , ο πατέρας του Ε.Τ. , η άπιστη μητέρα του Catch Me If You Can . Η αλήθεια είναι οτι γνωρίζουμε ήδη τον Spielberg , πολύ καλύτερα από τον ίδιο του τον εαυτό. Αδιαμφησβήτητα, όμως, η ταινία αποτελεί το πορτραίτο του Spielberg, του καλλιτέχνη, του νεαρού αγοριού, σε μια προσπάθεια να τιμήσει τους γονείς του, με ευγνωμοσύνη για τις αρετές τους και συγχώρεση για τις παραλείψεις τους, πάντα με την ίδια ουμανιστική χάρη που διαπερνά όλες του τις ταινίες.

Ωστόσο, η ταινία αποτυπώνει παράλληλα και μια συγκεκριμένη στιγμή της κινηματογραφικής ιστορίας. Η πορεία του Σάμι, ο οποίος περνάει μια κρίση ταυτότητας όταν παρακολουθεί στο σπίτι του μια ταινία που τον βοηθάει να επαναπροσδιορίσει την αντίληψή του για τους γονείς του, παραλληλίζεται με το Hollywood του μέσου του αιώνα, όταν η βιομηχανία ξέφευγε από τα μέχρι τότε πρότυπα ταινιών και κατευθυνόταν προς το Νέο Hollywood των 70’s με ταινίες πρωτοποριακές, πιο ωμές και νατουραλιστικές.

Αλλά όποιες και αν ηταν – η κατα τα άλλα καλόκαρδες προθέσεις του – οι Fabelmans (του) πάσχουν από μια κραυγαλέα έλλειψη αφηγηματικής εστίασης. Η ταινία είναι (πανε)όμορφη όταν παραμένει επικεντρωμένη στα χρόνια του Sammy ως εκκολαπτόμενος σκηνοθέτης, αποτυπώνοντας τη χαρά της κινηματογραφικής δημιουργίας και εφευρετικότητας του. Αλλά η πρώτη πράξη αυτού του φαινομενικού ερωτικού γράμματος πρός το σινεμά και την παιδική ηλικία εξελίσσεται σε τραύμα με τις “τονικές” αλλαγές των Fabelmans , να με νανουρίζουν σε μια ονειρική κατάσταση κατά τη διάρκεια μιας περιέργης δεύτερης πράξης , καθώς η ταινία φαίνεται να αντισταθμίζει τους δραματικούς κινδύνους του Sammy, σαν να θέλει να σβήσει τον πόνο της καρδιάς του και τα χιλιάδες φυσικά σοκ που κληρονομεί απο τον γάμο των γονιών του και φυσικά την ενηλικίωση του , ανταλλάσσοντας αυτή την ένοχη συνείδηση ​​με εύκολα κωμικά πειράγματα για την καριέρα και τον επαγγελματικό μύθο του Spielberg.

Η προσπάθεια του Spielberg να δημιουργήσει ένα “instact classic” του παλιού ορθόδοξου Hollywood είναι στην καλύτερη περίπτωση τεχνητή. Απλώς χανόμαστε καθ’ όλη τη διάρκεια , με λεπτομέρειες που είναι άσχετες με το όποιο αφηγηματικό προσανατολισμό τυχαίνει να έχει εκείνη τη στιγμή. Κυρίως για αυτόν τον λόγο , στα δικά μου μάτια , οι Fabelmans χάνουν την ευκαιρία να μετατραπούν σε ένα magnum opus , αυτού του τεράστιου σκηνοθέτη.

Ωστόσο, υπάρχουν δύο υπέροχες σεκάνς στο The Fabelmans. Η πρώτη συμβαίνει όταν ο Spielberg εξιδανικεύει την πρώτη του επαφή με την σκοτεινή αίθουσα. Ο μικρός Sammy (που υποδύεται ο Mateo Zoryon Francis-DeFord) φοβάται όταν τον πάνε οι γονείς του να δει το Greatest Show on Earth (1952) του Cecil B. DeMille, αλλά ο φόβος του μετατρέπεται σε ενθουσιασμό (στήν καταπληκτική σκηνή του τρένου , της ταινίας του DeMille) , με τον μικρό Sammy να εμπνέεται για να κάνει την πρωτη του απόπειρα , γυρίζοντας σε 8mm την περίφημη σκηνή του “Θεάματος” , χρησιμοποιώντας τα δώρα του (που είναι φυσικά τρένα) που λαμβάνει στο Hanukkah. Το μοντάζ της σκηνής αναμειγνύει την εβραϊκή κουλτούρα με την οπτική εξυπνάδα του πιτσιρικά Sammy , δειχνοντάς μας την τέχνη του Spielberg. Είναι η πιο έθνικ σεκάνς της ταινίας και μια πνευματική κορύφωση όταν οι εικόνες του τρένου που τρεμοπαίζουν προβάλλονται στις παλάμες των χεριών του Sammy , με την μεγάλη και γαλάζια γοητεία των ματιών του , να μας θυμίζει τον Mecha David στο AI .

Αυτή η τρομερή εικόνα σχεδόν ταυτίζεται με τον σουρεαλισμό της όταν η μαμά Mitzi (Michelle Williams) οδηγεί τον Sammy και τις τρεις αδερφές του για να γίνουν μάρτυρες ενός πραγματικού ανεμοστρόβιλου. Η απερισκεψία της Mitzi δεν είναι απαραίτητα ένα κληρονομικό χαρακτηριστικό. Αντίθετα, εξηγεί ότι ο Sammy άρχισε να γυρίζει ταινίες επειδή “πρέπει να ελέγχει τα πράγματα”. Αλλά η σκηνή με τον ανεμοστρόβιλο μας δείχνει και κάτι άλλο: τον Sammy να ενθουσιάζεται όταν συνηθισμένα αντικείμενα – ένα “τρένο” με καροτσάκια του σούπερ μάρκετ – χάνονται από την καθημερινή λειτουργία τους και αποκτούν μια δική τους ζωή . Εδω να σημειώσουμε οτι ο Spielberg έκανε την παραγωγή του Twister (1996) …. τυχαίο (?)

Ο Spielberg εξηγεί την επιρροή της μητέρας του Mitzi (ταλαντούχα πιανίστρια με “φευγάτο” πνεύμα) ως την πηγή του δικού του παιχνιδιάρικου οράματος που αναζητά συγκίνηση. Η ταινία όμως δείχνει την απροθυμία του Spielberg να επικρίνει αυτό το δώρο. Ο τίτλος αποδέχεται τη φήμη του ως “μαγικού” αφηγητή, αλλά η τέχνη του είναι κάτι περισσότερο από αυτό , κάνοντας την ταινία τελικά επιφανειακή και απογοητευτική. Η φιγούρα του Sammy διχάζεται ανάμεσα σε αμφίθυμα συναισθήματα για τον πατέρα και τη μητέρα του – και τον παρεμβατικό “θείο” Bennie (Seth Rogen) – αλλά το σενάριο του Kushner ευνοεί τη μητέρα έναντι του πατέρα. Αυτό δεν είναι μια βαθύτερη κατανόηση της τέχνης του Spielberg , απλά εμφανίζεται ως απλή φεμινιστική προτίμηση. Και είναι αυτή η σκηνοθετική “μανία” με την μητέρα του , που ρίχνει στο καναβάτσο το δεύτερο μισό της ταινίας με τον έφηβο πλέον Sammy να “αποσύρεται” απο την δημιουργία ταινιών και να (αντ)αγωνίζεται τον μεγαλομανή κόσμο που του πάει κόντρα , αλλά χωρίς να διερευνά πώς ακριβώς απέκτησε τις κοινωνικές δεξιότητες και τα επαγγελματικά πλεονεκτήματα , που τον έφτασαν στήν κορυφή.

Απο πλευράς cast , η σοβαρή ερμηνεία του Gabriel LaBelle ως νεαρού Sammy Fabelman είναι … η ίδια η ταινία. Η ικανότητά του να μεταφέρει το βάρος του τεράστιου – μετέπειτα- ονοματός του μέσα από τα μάτια του είναι αθόρυβα σαγηνευτική. Πολύ καλή και η Michelle Williams (σίγουρα θα την δούμε υποψήφια) , της οποίας η απεικόνιση της αείμνηστης μητέρας του Spielberg , θυμίζει λίγο απο Judy Garland. Seth Rogen & Judd Hirsch κλέβουν όποια σκηνή είναι μέσα , ενω ο Paul Dano παίζει με μια αφοπλιστική ηρεμία. Καταπληκτική η σκηνή που κλείνει και την ταινία , με την συνάντηση του Spielberg με τον τεράστιο John Ford (φοβερο το cameo του Lynch) . Mια σεκάνς … masterclass!! Τέλος , άξια αναφοράς η , για μια ακόμη φορά , φοβερή φωτογραφία του Janusz Kaminski , την οποία συντροφεύει o John Williams με ενα απο τα πιο τρυφερά του score.

Τούτου λεχθέντος , ο Spielberg με τους Fabelmans (του) φτιάχνει με ακαδημαική συνέπεια ενα φίλμ για την ανθρώπινη αδυναμία που γνωρίζουμε ηδη από τα: The Color Purple , Empire of the Sun , Always , Schindler’s List , Amistad , Minority Report , Catch Me If You Can , The Terminal , War of the Worlds , ακομη και το Μόναχο. Φοβάται να “κλωτσήσει” την καρδάρα με το γάλα , κοιτάζοντας πίσω στην οικογενειακή δυσλειτουργία , αλλά παράλληλα κλείνοντας μας το μάτι, χαριτωμένα. Καταργεί ζητήματα σχετικά με την οικογενειακή ζωή, τις αμερικανικές συνήθειες και την τέχνη που απαιτεί πιο αυστηρό προσωπικό έλεγχο. Απο την άλλη οι Fabelmans δείχνουν την ίδια την πτυχή των ταινιών και της τέχνης του Spielberg – χωρίς όμως να μας δείχνει (άλλο ενα φάουλ) απο που ήρθαν τα ερεθίσματα για τις μεγαλύτερες επιτυχίες του – που οι “εχθροί” του ανέκαθεν έκριναν εσφαλμένα και υποτιμούσαν. Η ιστορία του, όμως, όσο ειλικρινά προορισμένη κι αν είναι, είναι υπερβολικά μεγάλη και φουσκωμένη. Θα έχει συγκινητικό αντίκτυπο σε κάποιους; Ναι, χωρίς αμφιβολία. Θα είναι όμως αρκετά αξιομνημόνευτο μακροπρόθεσμα; Όχι, σε σύγκριση με πιο εμβληματικά έργα του Spielberg.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: ★★✬☆☆

• Για να μην χάνετε τίποτα που έχει να κάνει με ταινίες και σειρές, ακολουθήστε μας και εδώ

Ακόμα, μπορείτε να δείτε:

• Περισσότερες κριτικές ταινιών μπορείτε να δείτε εδώ

• Ακόμα περισσότερα νέα για επερχόμενες ταινίες

• Trailer για νέες σειρές και ταινίες

[line]

[accordion id=”my-accordion”] [accordion_item parent_id=”my-accordion” title=”Διάρκεια” open=”false”] [counter num_start=”0″ num_end=”151″ num_prefix=” ” num_suffix=”” num_speed=”5″ num_color=”#9b59b6 “text_above=”Διάρκεια” text_below=”Λεπτά” text_color=”#000000″] [/accordion_item][/accordion]

[accordion id=”my-accordion”] [accordion_item parent_id=”my-accordion” title=”Πρωταγωνιστούν” open=”false”] [icon_list] [icon_list_item type=”check”] Gabriel LaBelle [/icon_list_item] [icon_list_item type=”check”] Michelle Williams [/icon_list_item] [icon_list_item type=”check”] Paul Dano [/icon_list_item] [/icon_list] [/accordion_item][/accordion]

[line]

The Fabelmans Trailer [feature_headline type=”left, center, right” level=”h2″ looks_like=”h4″ icon=”youtube-play”]

[line]

[author title=”Cineramen” author_id=””]

[share title=”Share” facebook=”true” twitter=”true” google_plus=”true” linkedin=”true” pinterest=”true” reddit=”true” email=”true”]

[content_band bg_color=”#e4e4e4″ border=”all”] [container] [custom_headline style=”margin: 0;” type=”center” level=”h4″ looks_like=”h4″ accent=”true”]Δείτε ακόμα στο Cineramen[/custom_headline] [/container] [/content_band]

[recent_posts count=”1″ orientation=”horizontal” category=”kritikes”] [recent_posts count=”1″ no_image=”true” orientation=”vertical” category=”trailers” offset=”2″ ]

[recent_posts count=”1″ category=”afierwmata” no_image=”true”]

[recent_posts count=”1″ category=”themata” no_image=”true”]

[recent_posts count=”1″ category=”eidiseis” no_image=”true”]