Το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποφάσισε το χαρακτηρισμό της χρήσης των κινηματογράφων IDEAL και ΑΣΤΟΡ ως διατηρητέας. Συγκεκριμένα, το συμβούλιο κατά́ τη συνεδρίασή του την Παρασκευή́ 28/04/2023 εξέτασε το ιστορικό́ των δυο κινηματογράφων και τη διαδικασία που ακολουθήθηκε μετά́ τη δημοσιοποίηση των αιτιολογικών εκθέσεων, τις απόψεις των εμπλεκόμενων φορέων και τις ενστάσεις που είχαν υποβληθεί, τις γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών και αποφάνθηκε ως εξής:
Χαρακτηρίζει διατηρητέα τη χρήση του ιστορικού κινηματογράφου IDEAL ο οποίος λειτουργεί σε κτίριο που βρίσκεται στον περιβάλλοντα χώρο των διατηρητέων κτιρίων, Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών, κτίριο Prokesch Von Osten πρώην Ελληνικόν Ωδείον και Μέγαρο Σλήμαν Μελά. Στους χώρους της διατηρητέας χρήσης του κινηματογράφου θα επιτρέπεται η λειτουργία και άλλων πολιτιστικών χρήσεων καθώς και η χρήση του Συνεδριακού Κέντρου. Η έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής συνοδεύεται με όρους που αφορούν την πρόταση εκπόνησης Master Plan του οικοπέδου Ελευθερίου Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) 46 για την αρχιτεκτονική μορφολογία, ογκοπλασία, χωροθέτηση, τροποποίηση, ανακατασκευή και τον καθορισμό των ορίων της περιοχής την οποία καταλαμβάνει η διατηρητέα χρήση στις νέες κτιριακές εγκαταστάσεις, στο πλαίσιο της γειτνίασης με τα περιβάλλοντα διατηρητέα κτίρια. Οι όροι στοχεύουν στο να υπογραμμίσουν τη σχέση των κινηματογραφικών αιθουσών, χώρων πολιτισμού με την ταυτότητα της τοπικής κοινωνίας αλλά και με την φυσιογνωμία του κέντρου της Αθήνας. Η διατήρηση της χρήσης αυτής συμβάλλει στην ανάδειξη του τοπόσημου αυτού, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορική, αρχιτεκτονική και πολιτισμική ζωή της πόλης.
Χαρακτηρίζει διατηρητέα τη χρήση του ιστορικού κινηματογράφου ΑΣΤΟΡ ο οποίος λειτουργεί σε κτίριο που βρίσκεται στο ισόγειο επταώροφου κτιρίου (6 όροφοι και πατάρι με δώμα), χαρακτηρισμένου ως διατηρητέο (ΦΕΚ 314/Δ/21-05-84) και έργο τέχνης (ΦΕΚ 331/Β/9- 06-81), με την επωνυμία «Μέγαρο Εφεσίου.
Tο θέμα εισήχθη προς συζήτηση στο ΚΕΣΑ έπειτα από την επιστολή που απέστειλε τον Δεκέμβριο 2022 η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, καθώς με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, η αρμοδιότητα της κήρυξης διατηρητέας χρήσης ανήκει αποκλειστικά στο ΥΠΕΝ.
Να σημειωθεί ότι ο χαρακτηρισμός των χρήσεων 47 θερινών κινηματογράφων και δύο κτιρίων θερινών κινηματογράφων με την ΥΑ 20768/4198/9-7-1997 – ΦΕΚ 648/Δ/25-7-1997, είχε γίνει επίσης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων.
Το ΚΕΣΑ εκτίμησε ότι η διατήρηση χρήσεων πολιτισμού σε ιστορικά κτίρια της πόλης προσδίδει προστιθέμενη αξία στην ανάπτυξη του εκάστοτε ακινήτου και θεωρεί ότι τα επενδυτικά πλάνα αξιοποίησης του ιστορικού κτιριακού αποθέματος της Αθήνας θα πρέπει να συμβαδίζουν με την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης και της καλλιτεχνικής αξίας, καθώς προκύπτουν αμοιβαία οικονομικά οφέλη. Δεν πρέπει να διακυβεύεται η απώλεια μιας σημαντικής πολιτιστικής δραστηριότητας για την πόλη της Αθήνας, της οποίας η αξία σε μετρήσιμους και μη μετρήσιμους όρους, είναι πολύ μεγάλη.
Το χρονικό της όλης κατάστασης
Δυο ιστορικοι κινηματογραφοι, αρρηκτα δεμενοι με την πολιτιστικη ζωη της πρωτευουσας εδώ και δεκαετιες, οδευουν προς τoν αφανισμο τους, ελεω αξιοποιησης της περιουσιας του ΕΦΚΑ. Το ΙΝΤΕΑΛ στην Πανεπιστημιου και το ΑΣΤΟΡ στην Σταδιου φαινεται πως θα είναι τα επομενα θυματα της τουριστικης φρενιτιδας που εχει καταλαβει την Αθηνα.
Τον περασμένο Νοέμβριο είχαμε αναφερθεί στις προσκλήσεις ενδιαφέροντος για τα ακίνητα που στεγάζουν τις αίθουσες Ιντεάλ, Αελλώ και Άστορ, με τον ΕΦΚΑ να μην δεσμεύεται εκεί για τη διατήρησή τους.
- Κατόπιν αντιδράσεων, ο ΕΦΚΑ είχε προβεί σε διευκρινίσεις τις οποίες όμως διαβάζοντας προσεκτικά γίνεται σαφές πως ειδικά όσο αφορά το Ιντεάλ, ήταν κάθε άλλο παρά καθησυχαστικές. Ενώ ας πούμε για το Αελλώ η απάντηση είναι σαφής («δεν υφίσταται κανένα θέμα αλλαγής της χρήσης του»), για το Ιντεάλ η απάντηση είναι μακροσκελής, ασαφής και ύποπτη:
«Εντοπίστηκαν στατικά προβλήματα σε ολόκληρο το κτιριακό συγκρότημα επί της Οδού Πανεπιστημίου 46. Την κατάσταση του κτιρίου επιδείνωσε η πρόσφατη πτώση τοίχου στην πίσω πλευρά του κινηματογράφου, όπου γειτνιάζει με το κτίριο του Ελληνικού Ωδείου, επί της Οδού Φειδίου, η οποία ανέδειξε και μία σειρά από κτιριακές επεμβάσεις που έχουν γίνει και οι οποίες χρήζουν αντιμετώπισης. Τόσο για τη συνολική αποκατάσταση του κτιριακού συγκροτήματος όσο και για την εκμετάλλευσή του, βρίσκεται ανοικτή διαδικασία εξεύρεσης επενδυτή. Όσοι υποψήφιοι επενδυτές ήρθαν σε επαφή με τον e-ΕΦΚΑ βλέπουν θετικά τη διατήρηση της χρήσης της αίθουσας ως κινηματογράφου με ταυτόχρονη αναβάθμιση αυτής μέσα από την αξιοποίησή της και για θεατρικές παραστάσεις ή άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Οι συζητήσεις βρίσκονται ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο, καθώς απαιτούνται επιπλέον οικονομοτεχνικές μελέτες, για να υπολογιστεί το ακριβές κόστος αποκατάστασης, αλλά και απόσβεσης της επένδυσης».
Τώρα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Cinemagazine, οι φόβοι μας γίνονται πραγματικότητα. Αυτή η αοριστία στην παραπάνω τοποθέτηση κρύβει πράγματι από πίσω την απόπειρα εκμετάλλευσης της αίθουσας ως συνεδριακό χώρο ξενοδοχείου, καθώς τώρα ο e-ΕΦΚΑ με έγγραφό του προς την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αιτείται τον μη χαρακτηρισμό ως διατηρητέας της χρήσης του κινηματογράφου Ιντεάλ.
Το Cinemagazine αναφέρει πως ύστερα από τον πλειοδοτικό διαγωνισμό του Νοεμβρίου, ανάδοχος από τη σχετική απόφαση κατακύρωσης ορίστηκε η επιχείρηση «ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ MITSIS COMPANY ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» με μηνιαίο μίσθωμα 70.000 ευρώ και πως «στα πλάνα της συγκεκριμένης εταιρείας είναι η μετατροπή του κινηματογράφου ΙΝΤΕΑΛ σε συνεδριακό χώρο και θέατρο». Χωρίς φυσικά να τονίζεται πουθενά η αναμενόμενη αναλογία ανάμεσα στις λειτουργίες αυτές.
Αποκλειστική βάση της επιχειρηματολογίας περί αποχαρακτηρισμού της αίθουσας ως διατηρητέας είναι ένα άρθρο από το Αθηνόραμα του οποίου μάλιστα το κεντρικό επιχείρημα ήταν το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή να επιχειρηματολογήσει υπέρ της αναγκαιότητας διατήρησης της αίθουσας.
«Σε όλες τις μεγάλες πρωτεύουσες υπάρχουν παραδοσιακές μεγάλες αίθουσες στο κέντρο. Δεν μπορείς να το στερήσεις αυτό. Είναι προϊόν πολιτισμού, είναι ένα πολιτιστικό θέμα που αφορά κάθε πρωτεύουσα. Δεν υπάρχει πρωτεύουσα που στην καρδιά της να μην έχει σινεμά ή να έχει μόνο μία-δύο. Πολιτιστικά, είναι έγκλημα αυτό», μας έλεγε τον Νοέμβριο ο Σπύρος Σπέντζος, ένας από τους διαχειριστές του Ιντεάλ, το οποίο πρόσφατα έκλεισε έναν αιώνα ζωής αλλά μπορεί να βρει το τέλος του απέναντι στην ανεξέλεγκτη ξενοδοχειακή ανάπτυξη του κέντρου.
«Βασικό κριτήριο για τη λήψη της όποιας απόφασης από τη διοίκηση του e-ΕΦΚΑ παραμένει η άμεση αξιοποίηση του συνόλου της ακίνητης περιουσίας που διαχειρίζεται ο φορέας και, παράλληλα, ο σεβασμός στην ιστορικότητα των κτιρίων και των χρήσεων αυτών», αναγραφόταν στην διευκρινιστική απάντηση τον Νοέμβριο. Ελπίζουμε σήμερα το αρμόδιο υπουργείο να σεβαστεί αυτή την πολιτιστική κληρονομιά, παρά την αδιανόητη απόπειρα του e-ΕΦΚΑ περί του αντιθέτου.
- Παράλληλα και για το Άστορ είναι δύσκολα τα πράγματα και επιβεβαιώνεται από τον ιδιοκτήτη Μπάμπη Κονταράκη και την τοποθέτηση του:
Αγαπητοί φίλοι και συνεργάτες,
θα ήθελα να σας ενημερώσω για τις νέες εξελίξεις σχετικά με τον κίνδυνο αφανισμού του κινηματογράφου Άστορ.
Από την τελευταία μας επικοινωνία, μία από τις ελάχιστες θετικές θεσμικές εξέλιξεις ήταν το ομόφωνο ψήφισμα του Δήμου Αθηναίων, ένα ψήφισμα συνεκτικό με την προγενέστερη άποψη των δημοτικών παρατάξεων, αλλά και του δημάρχου Κώστα Μπακογιάννη, για τον οποίο οι κινηματογράφοι της Αθήνας είναι “κομμάτι του πολιτισμού της πόλης” και κάθε κλειστό σινεμά, είναι μια “ανοιχτή πληγή” στην πόλη.
Από την άλλη η αφωνία του Υπουργείου Πολιτισμού κορυφώθηκε με μια εκτός θέματος απάντηση του υπουργείου στα συνολικά τέσσερα ερωτήματα που κατατέθηκαν στη Βουλή, η οποία προκάλεσε περισσότερα ερωτήματα σχετικά με την ίδια τη λειτουργία του Yπουργείου.
Η σημαντικότερη παρέμβαση που έγινε έως σήμερα ήρθε από το ΥΠΕΝ το οποίο πήρε την πρωτοβουλία να ανακηρυχθούν το Ιντεάλ και το Άστορ διατηρητέοι ως προς την χρήση κινηματογράφοι, κάτι το οποίο ζητήσαμε από την πρώτη στιγμή. Η διαδικασία όριζε ένα διάστημα τριάντα ημερών για να υποβληθούν απόψεις ή ενστάσεις. Έτσι, την τελευταία μέρα της διαδικασίας ο ΕΦΚΑ έκανε ένσταση και μάλιστα με τρόπο ώστε να μην προλάβουμε να απαντήσουμε στις αιτιάσεις του! Ως αποτέλεσμα, αυτή τη στιγμή η διαδικασία κήρυξης διατηρητέας της χρήσης του Άστορ από το ΥΠΕΝ έχει παγώσει.
Αποδείχθηκε λοιπόν ότι ο ΕΦΚΑ είναι αναξιόπιστος, και η προηγούμενη ανακοίνωση του, απλώς, εμπαιγμός. Θυμίζω ότι στο δελτίο τύπου που εξέδωσε στις 22/11/2022, έγραφε μεταξύ άλλων, ότι “Δεν δρομολογείται αλλαγή χρήσης των κινηματογράφων Αελλώ, Άστορ και Ιντεάλ”, ενώ για την υπόθεση του ΑΣΤΟΡ πιο συγκεκριμένα, έγραφε “αναφορικά με τον κινηματογράφο ‘Αστορ, ήδη υλοποιείται ο σχεδιασμός του φορέα, προκειμένου η αίθουσα κινηματογράφου να μην αλλάξει χρήση, το υπόλοιπο κτίριο να αξιοποιηθεί από επενδυτή και να λειτουργήσει και ένα κατάστημα στο ισόγειο. Οι πρώτες μελέτες, που ήδη έχουν υλοποιήσει οι αρμόδιες διευθύνσεις του e-ΕΦΚΑ, δείχνουν πως κάτι τέτοιο είναι εφικτό.”
Τώρα, στην ένσταση του, μετά από μια σειρά από ακροβατικών ισχυρισμών, καταλήγει, χαρακτηριστικά, ότι η ύπαρξη του Άστορ είναι “τροχοπέδη” για να επισκευαστεί και να λειτουργήσει το κτίριο στο οποίο στεγάζεται. Αφήνω σε εσάς να χαρακτηρίσετε τη στάση του δημόσιου οργανισμού ΕΦΚΑ και του διοικητή του και πώς αυτή μεταφράζεται σε όρους δημοσίου συμφέροντος.
Όμως δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ το εξής: ποιός είναι το εμπόδιο αυτή τη στιγμή για την Αθήνα;
Το Άστορ ή ο ΕΦΚΑ;
Μπάμπης Κονταράκης
Cineramen
Share
